အြန္လိုင္းစီးပြားေရး သုိ႔မဟုတ္ Electronic Business
--------------------------------------------------------
==============================================
ျမန္မာျပည္မွာ အင္တာနက္ အသံုးတြင္က်ယ္လာျပီ။ အြန္လိုင္းစီးပြားေရး နဲ႔လည္း ပက္သက္လို႔ ၾကိဳးစားသူေတြလည္း ၾကိဳးစားကုန္ၾကျပီ။ လုပ္ေနၾကျပီ။ ခရီးေရာက္သူေတြလည္း ေရာက္ ကုန္ၾကျပီ။ ဒီေတာ့ ခုမွ အြန္လိုင္းစီးပြားေရး ခရီးစသြားခ်င္သူမ်ားအတြက္ Techspace Journal မွ လက္တြဲေခၚ ပညာေပးတဲ့ စာမ်ိဳးေတြ ေရးသားတင္ဆက္သြား ရင္ ေကာင္းမယ္လို႔ စိတ္ကူးမိလို႔ပါ။ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ကေတာ့ အြန္လိုင္းစီးပြားေရး စလုပ္ဖို႔ နည္းလမ္းမေပးခင္ သူ႔အဓိပၸါယ္သိမွ ရမွာကိုး။ ဒီေတာ့ အြန္လိုင္းစီးပြားေရး အဓိပၸါယ္ေလးကို စရွင္း ပါမယ္။
Online Business ေခၚ Electronic Business
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အင္တာနက္မွာ ပစၥည္းေတြတင္ေရာင္းရံုနဲ႔တင္ အြန္လိုင္းစီးပြားေရး စနစ္ၾကီး တစ္ခု ျဖစ္ျပီလို႔ ထင္ၾကတယ္။ အမွန္ေတာ့ အဲ့လိုမဟုတ္ပဲ အမ်ားၾကီးထပ္ကြဲပါတယ္။ Electronic Business ဆုိတာ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္မွုကြန္ရက္ကေန စီးဆင္းေသာ စီးပြားေရးကို ဆုိလိုပါတယ္။ ဒါက ေရွးက်က် အဓိပၸါယ္ျပန္ဆုိမွုေပါ့။ လိုရင္းေျပာရရင္ - Electronic Business မွာ Models အၾကမ္းဖ်ဥ္း ၆ ခုခြဲထားပါတယ္။ လက္ရွိ ၆ခုပဲ ရွိေသးလို႔ပါ။ အနာဂတ္မွာ ဒီထက္မ်ားလာႏိုင္ပါတယ္။
E-shops
E-commerce
E-procurement
E-malls
E-auctions
Virtual Communities ….. တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
E-Shops
Online shopping လို႔မွတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ အနီးစပ္ဆံုး ဥပမာ ကေတာ့ eBay နဲ႔ Amazon တို႔ပါ။
E-commmerce
အြန္လိုင္းကုန္သြယ္မွုလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ Online shopping ဆုိတာ E-Commerce ကေန ခြဲထြက္တဲ့ ေခါင္းစဥ္ တစ္ခုပါ။ သုိ႔ေပမယ့္ Online Shopping တစ္ခုနဲ႔တင္လည္း က်ယ္ျပန္တ့ဲ က႑တစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္တ့ဲ အတြက္ ခြဲထုတ္လုိက္တာပါ။ E-Commerce လို႔ေျပာလိုက္ရင္ေတာ့ ကုန္ပစၥည္း၊ဝန္ေဆာင္မွုမ်ားကို ေရာင္းဝယ္၊ ေဖာက္ကားတဲ့ Industry တစ္ခုလံုးကို ျခံဳငံု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ ေစပါတယ္။ E-Commerce က်ေတာ့ Governmental regulation ေတြပါလာျပီ။ Online Shopping လုပ္သေလာက္ မလြယ္ေတာ့ဘူး။ သူက ႏိုင္ငံနဲ႔ ခ်ီ၊ ကမၻာနဲ႔လည္းခ်ီႏိုင္ လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္႔ရဲ ႔ Image တစ္ခုေတာင္ ျဖစ္လာမယ့္ Industry တစ္ခုမို႔ပါ။
E-procurement
အလြယ္ဆံုး ဥပမာ ေပးရရင္ အြန္လိုင္း ေစ်းအျပိဳင္ေခၚတဲ့ ေနရာေပ့ါ။ ဖြ႔ံျဖိဳးျပီးႏိုင္ငံေတြမွာ အစိုးရက Sector တစ္ခု အေနနဲ႔ထားတယ္။ ဥပမာ ျမန္မာျပည္မွာဆုိရင္ သတင္းစာဖတ္လိုက္တဲ့အခါ ဘယ္ဝန္ၾကီးဌာနက ဘယ္ပစၥည္းကို ဘယ္ေလာက္အေရအတြက္နဲ႔ လိုခ်င္ပါတယ္ဆုိျပီး တင္ဒါေခၚတယ္ေလ။ တင္ဒါ (Tender) ဆုိတာ ေစ်းအျပိဳင္ေခၚတာကို ေျပာတာပါ။ ဒီထက္လည္း ပိုပါေသးတယ္။ Supplies၊ ဝန္ေဆာင္မွု၊ ထုတ္ကုန္ မ်ားကို ေရာင္းဝယ္၊ဖလွယ္စရာ ေနရာ တစ္ခု ျဖစ္လာျပီး သူက အြန္လိုင္း ေရွာ့ပင္တို႔လို ေပ့ါေသးေသး မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ အခ်ိန္ကုန္သက္သာမယ္။ ကမၻာနဲ႔ယွဥ္ျပီး ေစ်း လအျပိဳင္ေတာင္းဆုိ မွုေတြျဖစ္လာေစျပီး ေစ်းအသက္ သာဆံုး Product နဲ႔ ဝန္ေဆာင္မွုကို ရရွိေစပါတယ္။ Government to Business ေရာင္းဝယ္ ေဖာက္ကား မွု ျဖစ္ျပီး အားသာခ်က္မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။
E-mall
အြန္လိုင္းေစ်းဆိုင္တန္းေပါ့။ အျပင္မွာ ရွိေနတဲ့ ေစ်းဆိုင္တန္း ကိုပဲ ျမင္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ယင္းေစ်းဆိုင္တန္းေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ Virtually ေစ်းဆုိင္ဖြင့္ေစျပီး တစ္ေနရာတည္းမွာ စုစုစည္းစည္း ရွိေနေစတဲ့ ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။
E-auctions
အြန္လိုင္းေလလံေစ်းကြက္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ တကယ့္အျပင္က ေလလံေစ်းကြက္ကို အြန္လိုင္းေပၚ တင္လိုက္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။ ဒီမွာ Local နဲ႔ Global ထပ္ခြဲျပီး Business to Business လား၊ Consumer to Consumer လား၊ Business to Consumer လား ဆုိျပီး ထပ္ကြဲပါေသးတယ္။
Virtual Communities
ဒါကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ အနီးစပ္ဆံုး ဥပမာကေတာ့ Facebook ေပါ့။ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူ အားလံုးကို တစ္ေနရာတည္းမွာ စုစည္း သြားေအာင္ ေနရာတစ္ခု ဖန္တီးျပီး ယင္းေနရာမွာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း ရွင္ေတြ ကုန္ပစၥည္း ေၾကာ္ျငာလို႔ရေအာင္ ဖန္တီးေပးတဲ့ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။
အထက္ပါ ရွင္းလင္းခ်က္မ်ားက တကယ္ အေပၚယံေလးပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တကယ္နက္နက္နဲနဲ ေလ့လာမယ္ဆုိရင္ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုနဲ႔တင္ စာအုပ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထုတ္လို႔ ရပါတယ္။ ခု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အြန္လိုင္းစီးပြားေရး လုပ္ခ်င္တယ္ေျပာၾကတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ဘယ္လို Model ရွိတယ္ဆုိတာ မသိဘူး။ ျပီးေတာ့ လုပ္မယ္ဆုိရင္ အေပၚက အခ်က္ေလးေတြသိရံုနဲ႔႔လည္း မရေသးျပန္ပါဘူး။
Security , Privacy and confidentiality,Authenticity, Data integrity, Availability, Common security measures, Physical security,Data storage, Data transmission and application development, Security solutions, Encryption,Digital certificates,Digital signatures အစရွိတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေတြကိုလည္း တစ္ခုခ်င္းစီ ေလ့လာရအံုးမယ္။
က်ေနာ္တု႔ိဆုိရင္ ဒါ မီဒီယာဝဘ္ဆိုဒ္ေပါ့။ သတင္းအခ်က္လက္ (Information and Technology) ဝန္ဆာင္မွုမ်ား အခမဲ့ေပးေန တဲ့ ေနရာ ျဖစ္ျပီး အခ်ိဳ ႔ဆုိရင္ မန္ဘာဝင္မွ ဖတ္ရမယ္ ဆုိတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ေရာင္း ပါတယ္။ ဒါဆုိရင္ Consumer ကိုတိုက္ရိုက္ေရာင္းခ်တဲ့ E-Commerce သေဘာ သက္ေရာက္ျပီး တစ္စုတစ္လည္း လူမ်ားလာတဲ့ သတင္း ဝဘ္ဆိုဒ္မွာ ေၾကာ္ျငာ၊ banner ထည့္ျခင္းက virtual community ကပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ E-Media Business ဆုိျပီး ေခါင္းစဥ္ တစ္ခုေတာင္ ထပ္ခြဲႏိုင္ပါေသးတယ္။
အႏွစ္ခ်ဳပ္
ဒီေလာက္ဆုိရင္ အြန္လိုင္းစီးပြားေရးဆုိတာ ဘာကိုေခၚေၾကာင္း အၾကမ္းဖ်ဥ္းသိျပီလို႔ ယူဆပါတယ္။ ေနာက္မွ အြန္လိုင္းစီးပြားေရး လုပ္ရန္ နည္းလမ္းမ်ား၊ အၾကံဥာဏ္နဲ႔ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ဆက္လက္ေရးသား ေဖာ္ျပ ပါ့မယ္။
-
ေအာင္ခမ္း (TSJ team)
.
ကိုလတ္(ကြ်ဲဆင္း)
0 comments:
Post a Comment